Aruz Sharq xalqlari adabiyotida juda qadimiy tarixga ega vazn bo’lib, dastlab arab adabiyotida vujudga kelgan. IX asrdan boshlab aruz fors-tojik adabiyotida ham asosiy vaznga aylandi. Aruzning turkiy xalqlar adabiyotiga kirib kelishi XI asrga to’g’ri keladi.

"Ilmi qol" - so`z bilan ifodalash, o`rganish yo`li orqali berilishi mumkin bo`lgan bilim. Abu Rayhon Beruniy "Qol ilmi"ning yetuk vaqili edi, u avlodlar uchun nodir asarlar yozib qoldirgan.

Texnologik xarita o`zbek filologiyasi yo`nalishi «O`quv reja”siga muvofiq 1-kursda o`tiladigan “Tilshunoslik va tabiiy fanlar “ kursi bo’yicha tuzilgan. Unda har bir mavzu bochqichlar bo’yicha taqsimlangan hamda bu bosqichlar mohiyati yoritilib berilgan.

Ўзбек тили нутқ сигналларини танишнинг тезкор алгоритмлари, нутқ буйруқлари орқали овозли бошқарув интерфейсини ишлаб чиқиш ва аппарат-дастурий платформада амалга ошириш

Ushbu o’quv-uslubiy majmuada “Hozirgi o‘zbek adabiy tili” kursining maqsad va vazifasi, ma’ruzalarning qisqacha mazmuni, seminar mashg’ulotlarini o’tish namunalari va tarqatma materiallar, mustaqil ta’lim mavzulari va topshiriqlar, talabalar bilimlarini joriy va oraliq nazorat qilish uchun savollar, testlar banki, fanga oid terminlarning qisqacha glossariysi, tavsiya etiladigan ilmiy va xorijiy adabiyotlar ro’yxati berilgan. O’quv rejasidagi har bir dars soati uchun mavzuga oid aniq tavsiyalar berilgan.

Монографияда жануби-ғарбий Наманган шевалари товушлар тизимининг таснифи ва тавсифи, ўзига хос фонетик-фонологик хусусиятлари, уларнинг тaриxий гeнeзиси, тарқалиши ва амал қилиш ареалини белгилаш масалалари ҳақида фикр юритилади. Шевадаги фонетик-фонологик хусусиятлар ва қонуниятларнинг воқеланиш жараёнлари қиёсий-тарихий ёритилган. Жануби-ғарбий Наманган шевалари ареалидаги ўзига хос лингвистик хусусиятлар, жаҳон туркий тиллари ва бошқа ўзбек шевалари билан артикуляцион-акустик жиҳатларидаги муштарак белгилар экспедициялар натижасидаги мисоллар асосида аниқланган ва улар ҳақидаги хулосалар баён қилинган.

Bugungi kunda jamiyatimiz rivojlanishi uchun olib borilayotgan islohotlarni amalga oshirishda o‘zbek tilshunosligi oldiga qo‘yilayotgan vazifalarni bajarishga to‘liq imkoniyat va shart-sharoitlar yaratilib, tilimizni har tomonlama o‘rganish masalasiga bag‘ishlangan maqsadli ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda. Ayni paytda o‘zbek shevalari va ularning o‘ziga xos xususiyatlarini areal lingvistik tadqiqotlar nazariy asoslariga tayanib, tarixiy-qiyosiy va etnolisoniy jihatdan tadqiq etish ustuvor yo‘nalishlardan biri sifatida belgilangan. Sohaning nomukammal, oddiy tavsifiy va tasviriy jihatlardan iborat noaniq o‘rinlarni yangicha qarashlar asosida, mental nuqtai nazaridan o‘rganish va to‘ldirishga zarurat sezilmoqda.

Shaxsning ma'naviy yuksalishida tilning o‘rni beqiyos. Shuning uchun til tadqiqi va ta'limi sohasida olib borilayotgan ishlarda ham shaxsning ma'naviy kamoloti masalasi yuqori o‘rinlarda turishi ayni haqiqat. Zero, davr globallashuv Sharoitida tilshunoslikning ham o‘z o‘rganish ob'ektiga millat va shaxs ma'naviyati nuqtai nazaridan yondashuvni yanada dolzarblashtirmoqda. Zero, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti ta'kidlaganidek, ona tilidan amaliy foydalanish samaradorligi tilshunoslik va til ta'limidagi dolzarb vazifalardan. Bunga erishish esa yoShlarni yuksak ma'naviyatli qilib tarbiyalashda katta rol o‘ynaydi.

Hozirgi kunda mamlakatimizda istiqlol tufayli yuzaga kelgan yangilanish jarayoni tobora kuchayib bormoqda. 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi asosini olamshumul ishlar amalga oshirilayotir, iqtisod, ma’naviyat va madaniyat jabhalaridagi islohotlar o‘z samarasini bermoqda. Prezidentimiz Sh.Mirziyoev bu yo‘nalishlardagi yutuqlarni ta’kidlab, haqli ravishda “avvalo, xalqimizning yaratuvchilik dahosi bilan bunyod etilgan noyob merosni har tomonlama chuqur o‘rganish, yurtimizdagi etishib chiqqan buyuk alloma va mutafakkirlarning hayoti va ilmiy-ijodiy faoliyati haqida yahlit tasavvur uyg‘otish, yosh avlodni gumanistik g‘oyalar, milliy g‘urur va iftihor ruhida tarbiyalashdek ezgu maqsadlar ko‘zda tutilgan”1-degan edi. Darhaqiqat, mustaqillik yillarida milliy adabiy qfdriyatlarimizni asrash, o‘rganish izchil amalga oshirilib, ma’naviy tiklanish masalalariga jiddiy ahamiyat berildi. Yaqin vaqtlargacha turli sabablarga ko‘ra unutilgan yoxud kamsitilgan milliy an’ana va qadriyatlarimiz, jumladan, madaniy-adabiy merosimiz o‘zimizga qaytdi, uni milliy istiqlol mafkurasi asosida xolis va haqqoniy o‘rganish boshlandi. Shu merosning bir qismi bo‘lmish folklor asarlari milliy qadriyat sifatida badiiy tafakkurning har bir bosqichida o‘ziga xos o‘chmas iz qoldirgan. Xalqning turmush tarzi, orzu-o‘ylari, ruhiy olami va intilishlarini aks ettirgan bu jarayonda, tabiiyki, folklor asarlarini yaratuvchilar va kuylovchilar - baxshi, jirov, oqin va xalfalar ijodi etakchi rol o‘ynagan.

Mazkur o‘quv-uslubiy qo‘llanma xalq ta’limi uchun boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarini tayyorlash Davlat standartlari dasturi talablari asosida tuzildi. Unda ona tilining fonetikasi, leksikasi, grammatikasi, uslubiyati, punktuatsiyasi bo‘yicha olingan bilimlarni real sharoitda qo‘llay olish ko‘nikmalarini shakllantirish bo‘yicha amaliy mashq va topshiriqlar o‘z aksini topgan. Bu mashq va topshiriqlarni bajarish yo‘llari ham belgilangan bo‘lib, bunda talab qilingan shartlar asosida ularni bajarishda talabalarning ona tilidan olgan bilimlarini yanada mustahkamlanadi hamda ularning o‘z ustida mustaqil ishlashi ta’minlanadi.