Ўзбек миллатига мансуб қандли диабет 2-тури беморларида АСЕ, TCF7L2, eNOS ва CRP генлари полиморфизмларининг клиник-башоратлаш аҳамиятини аниқлашдан иборат.

Миллий регистр яратиш орқали қандли диабет ва унинг асоратларини эрта ташхислаш, даволаш ва олдини олиш самарадорлигини ошириш тизимини такомиллаштириш.

Дунёда аҳолининг турли қатламлари орасида қандли диабет касаллиги кун сайин ортиб бормоқда. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) маълумотларига кўра бугунги кунда дунё бўйича 177 миллион киши қандли диабет (ҚД) билан хасталанган, Халқаро диабет федерацияси (IDF) башоратларига кўра 2-типдаги ҚД билан хасталанган беморлар сони 2030 йилга келиб 552 млн гача кўпайиши мумкин. Кўз тўр пардасининг диабетик зарарланиши, диабетик ретинопатия (ДР) ва унинг асоратлари – ривожланган мамлакатлар аҳолиси орасида учрайдиган кўрликнинг асосий сабаби бўлиб, бугунги кунда 10–20% ни ташкил этади.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) томонидан ортиқча тана вазни, семириш, юрак-қон томир тизими касалликлари ва уларнинг асоратлари, қандли диабет ХХI асрнинг ноинфекцион эпидемик касалликлари бўлиб ҳисобланмоқда. Семиз болалар ва ўсмирларда метаболик синдром Европанинг ривожланган мамлакатлари – Францияда 18,9%, Италия ва Польшада 16,4%, Беларуссияда 17,2% ни ташкил этади. ЖССТ маълумотларига кўра метаболик синдром (МС) дислипидемия, глюкоза толерантлиги бузилиши, гипертензия ва инсулинрезистентлик натижасидир ҳамда қандли диабет ривожланиши омили бўлиб, 2030 йилда қандли диабет натижасидаги ўлим кўрсаткичи дунё бўйича еттинчи ўринни эгаллайди.

Талабаларга, кўрсатма ва қарши кўрсатмаларни тўғри аниқлаган холда, реабилитация усулларини (даволов жисмоний тарбия усуллари, физиотерапия, даволов уқалашлар, санатор-курорт даволаш) қўллашни, даволаш режасини туғри танлай олиш ва касалликка мос равишда комплекс физиотерапевтик даволаш усулларини танлашни ўргатиш.

Гипофиз нофаол аденомаси (ГНА)нинг патогенези, эрта клиниколди ташхисоти, башоратлаш ва даволаш масалалари замонавий эндокринологияда ўз ечимини кутаётган муаммолардан ҳисобланади. Гипофизнинг нофаол аденомаси кўп ҳолларда микропролактинемияли беморларда учрайди ва умумий популяцияда 0,1–0,2% ни ташкил этиб , томографик текширишларда барча соғлом инсонларнинг 10% ида гипофиз аденомаси аниқланган.

Жаҳонда репродуктив саломатликни сақлаб қолиш муаммолари тобора долзарб бўлиб бормоқда. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра, ҳайз олди синдроми (ҲОС) ижтимоий, шахсий, тиббий, ҳаёт сифатига таъсир этувчи ва ишга лаёқатли ёшдаги аёлларда учрайдиган, оғир климактерик бузилишларга олиб келадиган ҳолатдир.

Нофаол гипофиз аденомасини оилавий анамнезига асосланган ҳолда генетик мойил беморларда ташхислаш ва даволаш тизимини оптималлаштириш.

Ўзбекистонда истиқомат қилаётган эллик ва ундан катта ёшдаги аёллар орасида менопаузадан кейинги остеопороз касаллигини тарқалишини аниқлаш

Органлар, тўқималар ва ҳужайраларнинг ўзаро гуморал боғланишида уларнинг баъзилари алоҳида муҳим роль ўйнайди, чунки улар модда алмашинувига, орган ва тўқималарнинг функциясига специфик таъсир этувчи моддаларни ишлаб чиқаради. Бу моддалар гормонлар деб (грекча «horman» — кўзғатиш сўзидан), уларни ишлаб чиқарувчи органлар эса эндокрин безлар, ёки ички секреция безлари деб аталади.