Тадқиқотнинг мақсади истиқлол даври болалар шеъриятининг тараққиёт омилларини, етакчи хусусиятларини аниқлаш, бу давр болалар шеъриятидаги бадиий-услубий изланишларни ўрганиш, кичкинтойлар руҳий оламини бадиий кашф этишга интилаётган ижодкорлар поэтик маҳоратини кўрсатишдан иборатдир.

Тадқиқотнинг мақсади. Қорақалпоқ халқ афсоналарининг эпик турга мансуб алоҳида жанр сифатидаги хусусиятларини аниқлаш, сюжет силсиласи ва мотивлар таркибининг генетик илдизларини ѐритиш ҳамда мавзу типларига кўра таснифлаш асосида қорақалпоқ халқ насри жанрларининг шаклланиши тарихи туркий халқлар фольклорининг қадимги даврларига бориб тақалишини исботлашдан иборатдир.

Алишер Навоий Махбуб-ул қулуб

Тадқиқотнинг мақсади Матназар Абдулҳакимнинг шеърий ва публицистик асарлари таҳлили орқали унинг истиқлол арафаси ва мустақиллик даври ўзбек адабиётидаги ўрнини белгилаш асосида муайян илмий-назарий хулосалар чиқаришдан иборат.

Жаҳон илм-фани жорий глобал дунёда «Қисаси Рабғузий»га янада кўпроқ таяниши, адабий-тарихий, диний-маърифий меросни тарихий-қиёсий, тарихий-типологик, герменевтик йўсинда, назарий жиҳатдан баҳолаши лозим. Поляк адабиётшунослигида матнга систем ёндашув сифатида қараб, туркий халқлар адабиётида эса асарга чуқур кириб боришга ҳаракат қилганлигини кузатиш мумкин.

Жаҳон илм-фани бугунги глобал дунёда Алишер Навоий қолдирган салмоқли адабий меросга янада кўпроқ таяниши, унинг мазмун-моҳиятини чуқур англаб етиши лозим. Инглиз шарқшунослигида Навоий асарлари матншунослик нуқтаи назарида тадқиқ этилган бўлса, немис олимлари шоир шеъриятининг поэтик ва бадиий хусусиятларини ўрганишга аҳамият қаратдилар, француз олимлари эса ўтган аср бошларида Навоийнинг бир қатор насрий асарларининг илмий танқидий матнларини яратдилар. Алишер Навоий ижоди мисолида шарқ мумтоз адабиёти ўзининг энг юқори чўққисига кўтарилди ва ундаги муҳим бир даврни ташкил этди. Шу нуқтаи назардан Навоий ижодини исломий-тасаввуфий ғоялар, шарқона бадиият мезонлари негизида ўрганиш, шоир лирикасининг ирфоний моҳиятини жаҳон адабиёти контекстида тадқиқ этиш янги ва долзарб муаммо саналади.

Mazkur maqolada o’zbek mumtoz adabiyotining mashhur namoyondasi Boburning serqirra hayoti va ijodiy faoliyati haqida so’z yuritilgan. Bobur she’rlarida aks etgan hayotiy kechinma va kayfiyatlarini o’rganish bebaho manba ekanligi, “Boburnoma”ning qimmatli tomoni, unda muallif o’z hayotida bo’lib o’tgan voqyealarni batafsil tasvirlash bilan birga, shu davrdagi kayfiyat va kechinmalarni ham qog’ozga tushirgani to’g’risida qiziqarli ma’lumotlar keltirilgan.

Mazkur uslubiy qo`llanma universitetlarning 5120100 – filologiya va tillarni o`qitish (o`zbek filologiyasi) yo`nalishi 1-kurs talabalari uchun mo`ljallangan bo`lib, unda “O`zbek mumtoz va milliy uyg´onish adabiyoti” fani bo`yicha ma’ruza mashg´ulotlari uchun tavsiya etilgan mavzular, reja, nazorat uchun savol va topshiriqlar, foydalanishga tavsiya etilgan adabiyotlar ro`yxati jamlangan. O`quv-uslubiy qo`llanmadagi mavzular Oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligining 2015-yilda oliy o`quv yurtlari uchun tasdiqlangan namunaviy o`quv dasturiga muvofiq tartiblangan. Ma’ruzalar uchun oliy o`quv yurtlariga mo`ljallangan N.Mallayev, R.Vohidov, H.Eshonqulov, B.To`xliyev kabi yetakchi mutaxassislarning turli kitoblari asos qilib olingan. Zaruriy o`rinlarda internet ma’lumotlari ham kiritilgan.

Filologiya fanlari nomzodi, dotsent Karimov Obit Yakubdjanovich tomonidan ushbu Ma’ruza matni “O’zbek adabiy tanqidi tarixi” fanidan tayyorlangan. Ushbu majmua ishchi dastur, namunaviy dastur, XX asr boshlaridan hozirgi adabiy jarayongacha bo’lgan davrdagi yozuvchi va shoirlar hayoti va ijodini tanqidiy o’rganish hamda mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan keyingi yillaridagi adabiy jarayondagi o’zgarishlar, o’zbek adabiy tanqidi tarixidagi yangiliklar, o’zbek adabiyoti va tanqidining bugungi yutuq va kamchiliklari, adabiy tanqidning yangi davr o’zbek adabiyotiga munosabati masalalarini qamrab olgan.

Bolalar adabiyotining hozirgi ahvoli to‘g‘risidagi dokladda ham, muzokaraga chiqqan o‘rtoqlarning nutqida ham bir narsa ko‘zga tashlanadi: hamma bolalar adabiyotidagi kamchiliklardan gapirishdan oldin bu adabiyot ancha o‘sganligi, yutuqlarga ega bo‘lganligi to‘g‘risida katta-kichik muqaddima qilib o‘tdi. Bu gaplar haq, lekin bir narsani esdan chiqarmaslik kerak: modomiki, bolalar adabiyoti sovet adabiyotining bir qismi ekan, uning o‘sishi, yutuqlarga ega bo‘lishi tabiiy bir hol, gap bu yutuqlarning darajasi, bu kungi talablarga qanchalik javob bera olishi to‘g‘risida bo‘lishi kerak.