Тарихий тафаккур ҳам мана шу маънавий куч ва қудратни, миллий ғурур ва ўзликни, ватанпарварликни мезони сифатида шаклланади. Тарихий тафаккур билан заминий боғланмаган ватанпарварлик сохта ёки замоннинг синовларига дош бера олмай одамларда ишончсизлик кайфиятини ҳосил қилади. Шундай экан, қаерда кучли тарихий тафаккур бўлса, ўша жойда ҳақиқий ватанпарварлик ҳам мавжуддир